ตรวจมะเร็งเต้านม เป็นหนึ่งในโรคที่เพศหญิงทั่วทั้งโลก รวมทั้งในไทย พบเจออยู่บ่อย รวมทั้งยังคงเป็นเรื่องสำคัญอีกทั้งด้านสาธารณสุข การดูแลและรักษา รวมทั้งการดูแลคุณภาพชีวิตของคนไข้ ตัวขั้นตอนการรักษาโรคมะเร็งเต้านมในปี 2568 ได้มีการปรับปรุงขึ้นโดยตลอด อีกทั้งในเรื่องของเทคโนโลยีทางการแพทย์ แนวทางรักษาผู้เจ็บป่วยเฉพาะตัว (personalized medicine) และการดูแลร่วมของหลายๆสหสาขาวิชาชีพ แนวทางกลุ่มนี้มุ่งหมายให้ไม่เพียงแค่ “หายจากโรค” แต่ว่ายังลดการกลับเป็นซ้ำ ปรับปรุงแก้ไขคุณภาพการดูแลและรักษา และก็นึกถึงผลข้างเคียงที่มีต่อร่างกายและจิตใจของคนป่วยด้วย
บทความนี้จะพาไปสำรวจกระบวนการรักษาโรคมะเร็งเต้านมที่นำสมัยในปี 2568 — ตั้งแต่การวิเคราะห์แบ่งประเภทและชนิดประเภทย่อย (subtype) การเลือกแนวทางผ่าตัดหรือรักษาเสริม แนวทางใหม่ๆอย่างฉายรังสีข้างในห้องผ่าตัด (IORT) การใช้ยาเคมีบำบัดรักษา ยาต่อต้านฮอร์โมน ยามุ่งเป้า และก็ภูมิต้านทานบรรเทา รวมทั้งการดูแลคุณภาพชีวิตข้างหลังการดูแลรักษา เพื่อนักอ่านเข้าใจวิถีทางต่างๆได้อย่างเป็นธรรมชาติ เข้าใจง่าย แล้วก็สามารถนำไปประยุกต์หรือมีความรู้ความเข้าใจเพื่อการส่งเสริมผู้ที่เกี่ยวข้องได้
การวินิจฉัยรวมทั้งแบ่งแยกประเภทของโรคมะเร็ง (Subtype)
ก่อนที่จะมีการเลือกทางรักษาใดๆจำต้องตรวจชิ้นเนื้อโรคมะเร็ง แล้วก็กระทำการย้อมหรือทดสอบทางห้องทดลองเพื่อตรวจตัวรับฮอร์โมนเอสโตรเจน (ER) ตัวรับโปรเจสเตอโรน (PR) โปรตีน HER2 รวมทั้งตัวชี้วัดการเติบโตของเซลล์อย่างเช่น Ki‑67 เพราะแต่ละชนิดมีพฤติกรรมโรคและการตอบสนองต่อการดูแลและรักษาที่แตกต่างกัน ดังเช่นว่า
- Luminal A — ชอบมีตัวรับฮอร์โมน ER/PR เป็นบวก, HER2 เป็นลบ, และก็ Ki-67 ต่ำ
- Luminal B — ER/PR เป็นบวก แม้กระนั้น Ki-67 สูง หรือ HER2 บางทีอาจเป็นบวก
- HER2‑Positive — ตัวรับ HER2 เป็นบวก ซึ่งจำเป็นที่จะต้องใช้ยาที่มุ่งเป้า HER2 ร่วมด้วย
- Triple‑Negative (TNBC) — ไม่มีตัวรับ ER, PR หรือ HER2 ซึ่งมักตอบสนองต่อยาเคมีบำบัดแล้วก็ภูมิคุ้มกันมากยิ่งกว่า
จุดสำคัญของ subtype อยู่ที่การเลือกกระบวนการรักษาที่เหมาะสม อาทิเช่น หากเป็น Luminal จะใช้ยาต่อต้านฮอร์โมนมีหน้าที่มาก ถ้าเกิดเป็น HER2+ จะใช้ยามุ่งเป้า และถ้าเกิดเป็น Triple‑Negative บางทีอาจใช้เคมีบรรเทาหรือภูมิคุ้มกันบำบัดรักษา
✨ การผ่าตัดแบบใหม่ที่ไม่ใช่แค่การตัด: สงวนเต้านมได้ ไม่มีความจำเป็นที่ต้องเสียใจ
ก่อนหน้าเวลาได้ยินว่าต้อง “ผ่าตัดเต้านม” หลายท่านมักเข้าใจว่าควรต้องตัดเต้านมทั้งยังข้างออกเสมอ ซึ่งทำให้เกิดความหวาดกลัวและเสียความมั่นใจในตัวเองไปเยอะ แต่ในยุคนี้วิถีทางเปลี่ยนไปมาก หมอจะบากบั่นสงวนเต้านมไว้ให้ได้มากที่สุด โดยมองว่าขนาดก้อนมะเร็งอยู่ที่ไหน ใหญ่ขนาดไหน มีการกระจายหรือยัง ถ้าหากอยู่ในตำแหน่งที่สามารถตัดเฉพาะก้อนออกได้ ก็จะเลือกใช้วิธีนี้ก่อน
เคล็ดวิธีใหม่ๆสำหรับการผ่าตัด เช่น การผ่าตัดแบบแผลเล็ก ซ่อนรอยแผลไว้ด้านข้างหรือใต้ราวนม การผ่าตัดร่วมกับศัลยกรรมตกแต่งในทันที ทำให้คนป่วยข้างหลังผ่าตัดยังคงรู้สึกมั่นใจได้เหมือนเดิม
ตรวจมะเร็งเต้านม ไม่จำเป็นที่จะต้องรอจนรักษาหายและหลังจากนั้นก็ค่อยทำศัลยกรรมเสริมในคราวหลัง
นอกเหนือจากนี้ยังมีการประเมินต่อมน้ำเหลืองหวานใจแร้ว่ามีการกระจายหรือเปล่า โดยใช้แนวทาง Sentinel Node Biopsy ซึ่งช่วยลดจังหวะเกิดอาการแขนบวมในภายหลัง เป็นอีกหนึ่งทางที่ช่วยทำให้การรักษาไม่ทิ้งรอยให้ร่างกายและจิตใจเยอะเกินไป
✨ ฉายแสงแบบใหม่ IORT เป็นยังไง เพราะอะไรถึง “ยิงแสง” ตั้งแต่ยังอยู่ในห้องผ่าตัด
ในอดีต ข้างหลังผ่าตัดเต้านมเสร็จแล้ว คนป่วยจึงควรกลับมาเปล่งแสงอีกหลายคราวในช่วงนับเป็นเวลาหลายสัปดาห์ บางคนก็ตรากตรำกับการเดินทาง หรือมีผลข้างๆทางผิวหนังจากการเปล่งแสงแบบเดิมๆแต่แล้วพอถึงปี 2568 นี้ มีเทคโนโลยีที่เรียกว่า IORT (Intraoperative Radiation Therapy) ซึ่งเป็นการฉายรังสีให้เสร็จในระหว่างการผ่าตัดเลย
แพทย์จะนำวัสดุอุปกรณ์เฉพาะเข้าไปในบริเวณที่ตัดก้อนมะเร็งออก แล้วฉายรังสีจุดนั้นทันที ก่อนจะเย็บแผลปิด ซึ่งช่วยลดการเสี่ยงที่เซลล์ของมะเร็งที่อาจหลงเหลือจะกลับมาเติบโตอีกรอบ และยังลดช่องทางจะต้องส่องแสงซ้ำหลังผ่าตัดอีกด้วย
IORT เหมาะสำหรับคนป่วยบางกรุ๊ป อาทิเช่น โรคมะเร็งในระยะเริ่มต้น ขนาดเล็ก ไม่มีผู้กระทำระจายไปต่อมน้ำเหลือง แล้วก็จำต้องอยู่ในเกณฑ์ที่แน่นอนที่หมอจะประเมิน ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยให้ผู้เจ็บป่วยไม่ต้องมารับการฉายรังสีหลายหน แล้วก็ยังช่วยให้จบการรักษาเร็วขึ้นอีกด้วย
✨ เคมีบำบัดรักษากับฮอร์โมนบำบัดรักษาในปี 2568: ไม่ใช่แค่ยา แม้กระนั้นเป็นศาสตร์เฉพาะบุคคล
หลายคนกลัวเคมีบำบัด เพราะเหตุว่าภาพจำของผมร่วง อาเจียน เมื่อยล้า แต่ว่าในความเป็นจริงแล้วเคมีบำบัดในยุคใหม่ มิได้ใช้กับทุกคน และไม่ได้ยิ่งนักเท่าที่เคย ยาเคมีบำบัด
ตรวจมะเร็งเต้านม ในปี 2568 ถูกออกแบบให้เลือกใช้เฉพาะในกรุ๊ปที่จำเป็นต้อง รวมทั้งยังสามารถตรวจยีนหรือระดับความเสี่ยงเพื่อประเมินว่าผู้เจ็บป่วยคนนี้ต้องใช้เคมีบำบัดหรือไม่
ในรายที่ไม่จำเป็นต้องใช้เคมีบำบัด แพทย์บางทีอาจเลือกให้ ยาต่อต้านฮอร์โมน แทน ซึ่งเหมาะกับกรุ๊ปที่มีตัวรับฮอร์โมน ได้แก่ ER หรือ PR บวก โดยยาจะทำหน้าที่ยั้งการกระตุ้นของฮอร์โมนในร่างกายที่อาจส่งผลให้เซลล์ของโรคมะเร็งเติบโต ยาประเภทนี้ต้องรับประทานต่อเนื่องนาน 5‑10 ปี สุดแท้แต่แผนการรักษา
ตอนนี้ยังมีการใช้แบบร่วม เป็นต้นว่า เคมีบำบัดก่อนผ่าตัดเพื่อลดขนาดก้อน (neoadjuvant therapy) และหลังจากนั้นก็ค่อยผ่าตัดและก็ตามด้วยยาต่อต้านฮอร์โมนอีกครั้ง เพื่อการดูแลและรักษาครอบคลุมสูงที่สุด
✨ ยามุ่งเป้าแล้วก็ภูมิคุ้มกันบำบัด: มือสังหารมะเร็งที่เลือกจุดมุ่งหมายได้ถูกจุด
พวกเรากำลังอยู่ในยุคที่การรักษามะเร็งมิได้ “ปูพรมยิง” แบบครั้งก่อน แต่ว่าแปลงเป็นการใช้ยาเฉพาะเจาะจงไปที่เป้าหมาย ยามุ่งวัตถุประสงค์ (Targeted therapy) ได้แก่ ยาที่ใช้กับคนเจ็บกลุ่ม HER2+ จะไปจับกับโปรตีน HER2 บนผิวเซลล์ของโรคมะเร็งโดยเฉพาะ ช่วยหยุดการแบ่งตัวของเซลล์โดยไม่ทำลายเซลล์ดีภายในร่างกายมากนัก
ส่วน ภูมิคุ้มกันบำบัด (Immunotherapy) เริ่มมีบทบาทเยอะขึ้นในกลุ่มโรคมะเร็งชนิด Triple Negative ที่ไม่มีฮอร์โมนใดให้ใช้ยาแบบเดิมๆได้ การใช้ยากระตุ้นภูมิต้านทานของร่างกายให้มาต่อสู้กับเซลล์ของโรคมะเร็งก็เลยเป็นหนทางที่น่าสนใจ ดังเช่นว่า ยากลุ่ม checkpoint inhibitor ที่เริ่มมีงานศึกษาค้นคว้าและทำการวิจัยในไทยมากขึ้นเรื่อยๆ
รักษามะเร็งเต้านม แล้วก็ใช้ร่วมกับเคมีบรรเทาบางครั้งบางคราว
แม้ยากลุ่มนี้จะยังแพงสูง รวมทั้งเข้าถึงได้ยากในบางพื้นที่ แต่ว่าแนวโน้มเป็นภาครัฐรวมทั้งโรงหมอหลายแห่งเริ่มผลักดันให้ยาเหล่านี้อยู่ในสิทธิ์รับรองสุขภาพเยอะขึ้น
✨ คุณภาพชีวิตหลังการรักษา: หายแล้ว ใช้ชีวิตถึงแม้ว่าจะดียิ่งขึ้นได้จริง
การดูแลรักษาบางทีอาจพ้นไปแล้ว แม้กระนั้นชีวิตยังจะต้องเดินต่อ คนจำนวนไม่น้อยข้างหลังรักษาหายจากโรคมะเร็งเต้านม อาจรู้สึกไม่แน่ใจ ร่างกายอ่อนแอ หรือเกิดภาวะแทรกซ้อนบางอย่าง เช่น แขนบวมจากการตัดต่อมน้ำเหลือง ลักษณะของการเจ็บแผล หรือปัญหาทางจิตใจ ดังเช่นว่า ความกลัวว่าจะกลับมาเป็นอีก
การดูแลข้างหลังการดูแลและรักษาจึงสำคัญไม่แพ้ตอนที่รักษา คนป่วยจะต้องมีทีมหมอ กายภาพบำบัด และนักจิตวิทยารอดูแล บางบุคคลอาจเข้าโปรแกรมฟื้นฟูแบบครบวงจรที่มีทั้งโภชนาการ การออกกำลังกายแบบเฉพาะบุคคล รวมถึงการปรับภาพลักษณ์ตัวเอง
พลังใจจากครอบครัวแล้วก็คนที่อยู่รอบข้างสำคัญมาก บางบุคคลอาจไม่ได้อยากต้องการคำปลอบใจมาก แม้กระนั้นอยากได้พื้นที่สำหรับเพื่อการดำเนินชีวิตอย่างปกติที่สุดเท่าที่จะเป็นได้
✨ การตรวจติดตามและก็คุ้มครองการกลับมาเป็นซ้ำ
แม้ว่าจะหายแล้ว แต่หมอก็ยังต้องติดตามอาการผู้เจ็บป่วยตลอด ด้วยเหตุว่ามะเร็งสามารถกลับมาได้ข้างใน 5‑10 ปี หรือแม้กระทั้งต่อไป การวิเคราะห์เลือด ภาพถ่ายแมมโมแกรม หรือตรวจด้วยอัลตราซาวนด์เป็นระยะจึงสำคัญมาก
แพทย์จะกำหนดตารางตรวจตามอาการโรคที่เคยเป็น ความเสี่ยง แล้วก็ช่วงเวลาหลังการรักษา โดยส่วนมากจะตรวจทุก 3‑6 เดือนในตอน 2 ปีแรก แล้วพอหลังจากนั้นก็ค่อยห่างขึ้นเมื่อไม่มีสัญญาณไม่ดีเหมือนปกติ
ยิ่งกว่านั้น สตรีทั่วๆไปที่ยังไม่เคยเป็นก็ควรเริ่มตรวจคัดกรองตามอายุที่เหมาะสม ยกตัวอย่างเช่น 40 ปีขึ้นไป หากมีประวัติครอบครัวควรขอความเห็นแพทย์เพื่อเริ่มเร็วกว่านั้น
✨ ความหวังใหม่ของหญิงไทย: รัฐจะต้องช่วยอะไร? พสกนิกรควรเริ่มที่ไหน?
ความคาดหมายของผู้ป่วยโรคมะเร็งเต้านมในไทยหมายถึงการเข้าถึงการวิเคราะห์แล้วก็การดูแลและรักษาที่เร็วที่สุดและถูกจุดที่สุด ซึ่งก็คือทั้งยังการมีวัสดุที่ล้ำยุค มีหมอผู้เชี่ยวชาญ รวมทั้งยาที่จำเป็นจะต้องสามารถใช้ได้จริงโดยไม่ติดเรื่องงบประมาณ
รัฐบาลควรสนับสนุนให้มีการกระจัดกระจายเครื่องแมมโมแกรมไปสู่โรงหมอในระดับอำเภอหรือจังหวัดเยอะขึ้นเรื่อยๆ เพิ่มจำนวนแพทย์เฉพาะทาง เกื้อหนุนงบประมาณสำหรับยาราคาสูง และก็เปิดพื้นที่ให้หญิงเข้าถึงความเข้าใจเกี่ยวกับการตรวจเต้านมด้วยตนเองตั้งแต่ช่วงวัยรุ่น
ส่วนในระดับประชาชน การเริ่มต้นดูแลตนเอง ตั้งแต่การคลำเต้านมเองเดือนละครั้ง ไปตรวจสุขภาพประจำปี หรือเสวนาเรื่องมะเร็งเต้านมกับคนที่อาศัยอยู่ภายในครอบครัวให้กลายเป็นเรื่องธรรมดา ก็เป็นจุดเริ่มต้นของการลดปริมาณคนป่วยที่พบโรคในระยะแพร่กระจายได้แล้ว
ในโลกที่เทคโนโลยีก้าวไกล โรคมะเร็งเต้านมไม่ใช่จุดจบของความหวังอีกต่อไป มันคือบทใหม่ของชีวิต ที่ถ้าพวกเรารู้จักมันดีพอ เตรียมตัวให้ดี
รักษามะเร็งเต้านม เพียงพอ แล้วก็มีระบบสาธารณสุขที่ดีรอเกื้อหนุน เราก็สามารถดำเนินชีวิตต่อได้อย่างเต็มเปี่ยม มีคุณภาพ แล้วก็มั่นอกมั่นใจ
เข้าไปอ่านรายละเอียดได้ที่ >>
https://www.namarak.com/post/แนวทางการรักษาโรคมะเร็งเต้านม-2568อย่ารอให้ถึงวันที่สาย เริ่มตรวจคัดเลือก
รักษามะเร็งเต้านม กรองวันนี้ เพื่อวันพรุ่งที่ปลอดภัยกว่า ❤️
