ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน หรือที่เรียกว่า ไทรอยด์เป็นพิษ เกิดขึ้นเมื่อต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป นำไปสู่การเผาผลาญซึ่งกระทำมากกว่าปกติ ภาวะนี้อาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิต ทำให้จำเป็นต้องเข้าใจสาเหตุ อาการ การวินิจฉัย และทางเลือกในการรักษา
ต่อมไทรอยด์เป็นอวัยวะรูปผีเสื้อขนาดเล็กที่บริเวณคอ ซึ่งผลิตฮอร์โมนที่ควบคุมการทำงานของร่างกายต่างๆ เช่น อัตราการเต้นของหัวใจ ระบบการเผาผลาญ และระดับพลังงาน ฮอร์โมนเหล่าเรียกว่า thyroxine (T4) และ triiodothyronine (T3) เมื่อมีการผลิตฮอร์โมนเหล่านี้มากเกินไป จะส่งผลให้เกิดภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน
ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินมีสาเหตุหลายประการ โดยสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดคือโรคเกรฟส์ โรคภูมิต้านตนเองนี้ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโจมตีต่อมไทรอยด์ ทำให้เกิดการผลิตฮอร์โมนส่วนเกิน อีกสาเหตุหนึ่งคือคอพอกเป็นก้อนกลมที่เป็นพิษ ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อก้อนเนื้อก่อตัวบนต่อมไทรอยด์และผลิตฮอร์โมนมากเกินไป
อาการของภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน หรือ
ไทรอยด์เป็นพิษ จะแตกต่างกันไปในแต่ละคน แต่โดยทั่วไปจะรวมถึงน้ำหนักลดแม้จะมีความอยากอาหาร รับประทานอาหารเพิ่มขึ้น หัวใจเต้นเร็ว อาการสั่น วิตกกังวลหรือหงุดหงิด นอนหลับยาก ขี้ร้อน เหงื่อออกเพิ่มขึ้น และถ่ายอุจจาระบ่อย บุคคลบางคนอาจประสบกับการเปลี่ยนแปลงของรอบประจำเดือนและทำให้เกิดโรคคอพอก (ต่อมไทรอยด์ขยายใหญ่)
การวินิจฉัยภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินเกี่ยวข้องกับการทดสอบและการตรวจโดยแพทย์ การตรวจร่างกายอาจเผยให้เห็นต่อมไทรอยด์ขยายใหญ่ขึ้นหรือมีข้อบ่งชี้อื่นๆ เช่น ชีพจรเต้นเร็วหรือแรงสั่นสะเทือน การตรวจเลือดจะวัดระดับ TSH (ฮอร์โมนกระตุ้นต่อมไทรอยด์) และฮอร์โมน T4 ในร่างกาย ระดับ TSH ต่ำและระดับ T4 สูงบ่งชี้ว่ามีต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป ในบางกรณี อาจมีการทดสอบการดูดซึมไอโอดีนกัมมันตภาพรังสีหรือการสแกนต่อมไทรอยด์เพื่อหาสาเหตุของภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน
ทางเลือกในการรักษาภาวะ
ต่อมไทรอยด์ทำงานเกินขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ การรักษาที่พบบ่อยที่สุด ได้แก่ การใช้ยาต้านไทรอยด์ การบำบัดด้วยไอโอดีนกัมมันตภาพรังสี และการผ่าตัด ยาต้านไทรอยด์ทำงานโดยการปิดกั้นการผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ ในขณะที่การบำบัดด้วยไอโอดีนกัมมันตภาพรังสีเกี่ยวข้องกับการรับประทานยาเม็ดกัมมันตภาพรังสีที่จะทำลายเซลล์ที่ทำงานมากเกินไปในต่อมไทรอยด์ การผ่าตัดมักสงวนไว้สำหรับผู้ที่มีโรคคอพอกขนาดใหญ่หรือผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาอื่นๆ ได้ดี *การรับประทานยาและการรักษาต้องมาจากคำสั่งของแพทย์ที่ตรวจ
การมีชีวิตอยู่กับภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินจำเป็นต้องได้รับการจัดการอย่างเหมาะสมเพื่อควบคุมอาการและป้องกันภาวะแทรกซ้อน การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์สมดุล ปรึกษาการรับประทานอาหารที่ถูกหลักโภชนาการกับแพทย์ที่ดูแล การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเหมาะสมกับสุขภาพ และการพักผ่อนให้เพียงพอถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการรักษาสุขภาพโดยรวม สิ่งสำคัญคือต้องเข้ารับการตรวจสุขภาพและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ที่ดูแล
หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษา ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนทางสุขภาพที่ร้ายแรง เช่น ปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ โรคกระดูกพรุน ปัญหาเกี่ยวกับดวงตา (จักษุวิทยาของ Graves) และในบางกรณีที่พบไม่บ่อย อาจเกิดภาวะที่เป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ดังนั้นจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องไปพบแพทย์หากพบอาการใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน
ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินเป็นโรคต่อมไร้ท่อที่เกิดจากการผลิตฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป อาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของแต่ละบุคคลไม่ควรปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษา การทำความเข้าใจสาเหตุ อาการ การวินิจฉัย และทางเลือกในการรักษาเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการจัดการภาวะนี้อย่างมีประสิทธิภาพจากแพทย์ *การรักษาทางการแพทย์เป็นสิ่งสำคัญ