ต่อมน้ำลายเป็นส่วนสำคัญของสุขภาพช่องปาก ซึ่งมีหน้าที่ในการผลิตและหลั่งน้ำลาย น้ำลายช่วยในการหล่อลื่น การย่อยอาหาร และการปกป้องปากและฟัน อย่างไรก็ตาม เช่นเดียวกับอวัยวะอื่นๆ ในร่างกาย ต่อมน้ำลายก็สามารถเกิดการอักเสบได้เช่นกัน ภาวะนี้อาจทำให้รู้สึกไม่สบายและเจ็บปวดซึ่งส่งผลต่อคุณภาพชีวิต ในบทความนี้ จะพูดถึงสาเหตุ อาการ การวินิจฉัย การรักษา และการป้องกันการอักเสบของต่อมน้ำลาย
การอักเสบของต่อมน้ำลาย ตั้งแต่หนึ่งต่อมขึ้นไปเนื่องจากการอุดตันหรือการติดเชื้อ สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของต่อมน้ำลายอักเสบคือการอุดตันในท่อที่นำน้ำลายจากต่อมสู่ปาก การอุดตันนี้อาจเกิดจากปัจจัยต่างๆ เช่น ภาวะขาดน้ำหรือแม้แต่การมีก้อนหินเล็กๆ ในท่อ การติดเชื้อแบคทีเรียอาจทำให้เกิดการอักเสบของต่อมน้ำลายได้ โดยเฉพาะในบุคคลที่มีสุขอนามัยในช่องปากไม่ดีหรือมีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
อาการอาจรวมถึงอาการปวดและบวมในต่อมที่ได้รับผลกระทบ อ้าปากหรือกลืนลำบาก ปากแห้ง และมีไข้ อาการปวดอาจแย่ลงในระหว่างมื้ออาหารเมื่อการผลิตน้ำลายเพิ่มขึ้น การอักเสบอาจส่งผลต่อต่อมน้ำลายหลักๆ ใน 3 คู่ ได้แก่ ต่อมน้ำลายบริเวณหู ต่อมใต้ขากรรไกรล่าง และต่อมใต้ลิ้น นอกจากนี้ หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษา อาจนำไปสู่โรคแทรกซ้อน เช่น ฝีหรือการแพร่กระจายของเชื้อ
การวินิจฉัยการอักเสบของต่อมน้ำลายเกี่ยวข้องกับการตรวจร่างกายโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญซึ่งจะตรวจหาอาการบวมและกดเจ็บบริเวณต่อมน้ำลาย สอบถามเกี่ยวกับอาการและประวัติทางการแพทย์เพื่อระบุสาเหตุที่แท้จริง ในบางกรณี แนะนำให้ทำการทดสอบด้วยภาพ เช่น อัลตราซาวนด์หรือซีทีสแกน เพื่อระบุสิ่งกีดขวางหรือการติดเชื้อ เก็บตัวอย่างน้ำลายหรือหนองเพื่อวิเคราะห์และเพาะเลี้ยงต่อไปเพื่อระบุชนิดของแบคทีเรียที่ทำให้เกิดการติดเชื้อ
การรักษาอาการอักเสบของต่อมน้ำลายขึ้นอยู่กับสาเหตุที่แท้จริง หากเกิดจากการอุดตัน การนวดเบาๆ การประคบอุ่น ในบางกรณีอาจต้องผ่าตัดเพื่อนำสิ่งกีดขวางหรือนิ่วออก อาจมีการใช้ยาปฏิชีวนะหากการอักเสบเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ยาแก้ปวดและยาแก้อักเสบสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดและบวมได้ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องรักษาสุขอนามัยในช่องปากที่ดีและดูแลร่างกายให้มีสุขภาพแข็งแรง
หากสงสัยหรือพบอาการ จำเป็นที่จะต้องไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษา ต่อมน้ำลายอักเสบ การรักษาทางการแพทย์เป็นสิ่งสำคัญ
